Những vấn đề về luật pháp cần lưu ý khi thành lập công ty

Thành lập một startup, hẳn bạn luôn trăn trở với những vấn đề liên quan tới luật pháp và hợp đồng. Chính vì thế, hiểu rõ những phương diện này sẽ giúp bạn giảm bớt tới 50% gánh nặng khi thành lập và quản lý một doanh nghiệp mới, đồng thời tránh được những sai lầm và rắc rối thường gặp khi mới khởi nghiệp.

Không nói rõ ràng với người đồng sáng lập

Trước khi bước vào một trận chiến trong thương trường, bạn và co-founder (nhà đồng sáng lập) phải hoàn toàn đồng ý với nhau về những vấn đề liên quan tới startup của mình. Để có được sự nhất trí này và không vướng phải những hiềm khích trong tương lai, bạn nên có một bản thoả thuận giữa hai người, phân định rạch ròi những vấn đề liên quan.

• Phân chia phần trăm lợi nhuận và phần trăm giá trị công ty như thế nào?
• Nhiệm vụ và trách nhiệm của nhà sáng lập là gì?
• Nếu một co-founder rời khỏi công ty, những người còn lại có được quyền chia lại phần giá trị của người đó không và với giá bao nhiêu?
• Mỗi nhà sáng lập cần dành cho công ty bao nhiêu thời gian?
• Lương của mỗi người là như thế nào và thay đổi ra sao?
• Các quyết định chiến lược và cả quyết định hàng ngày sẽ được đề ra như thế nào?
• Trong trường hợp nào thì nhà sáng lập có thể phải từ nhiệm và buộc rời khỏi công ty?
• Mỗi co-founder phải đầu tư một khoản ban đầu cho công ty là bao nhiêu?
• Nếu một nhà sáng lập không hoàn thành một trong những điều khoản của thoả thuận này, họ sẽ bị xử lý ra sao?
• Mục tiêu lớn nhất và tầm nhìn cho doanh nghiệp là gì?

Chọn lựa hình thức công ty

Một trong những vấn đề quan trọng tiếp theo bắt buộc phải xem xét tới chính là cách thức kinh doanh. Nhưng hầu hết các nhà sáng lập hiện nay dường như không xin ý kiến của chuyên viên tư vấn thành lập doanh nghiệp về việc lựa chọn hình thức công ty, chính vì thế, chọn sai hình thức sẽ dẫn đến việc trả giá bằng thuế và trách nhiệm.

Hãy chọn loại hình phù hợp nhất trong tình hình kinh tế của bạn và của thị trường. Mỗi loại đều có ưu nhược điểm khác nhau, chính vì thế hãy nghiên cứu thật kỹ trước khi đặt bút ký thành lập công ty của mình.

Không có sẵn một bản hợp đồng mẫu có những điều khoản có lợi cho công ty mình

Trên thực tế, các công ty nên có sẵn một bản hợp đồng mẫu khi giao dịch với khách hàng hoặc đối tác. Nhưng không phải vì thế mà bạn luôn cứng nhắc trong các điều khoản. Điểm quan trọng của hợp đồng mẫu chính là tạo nền tảng để đối tác dựa vào đó thay đổi một chút ít các điều khoản.

Vài lưu ý khi viết một hợp đồng mẫu là:

• Tham khảo các bản hợp đồng của những công ty khác trong cùng ngành. Bạn không nhất thiết phải bắt đầu viết lại từ đầu.
• Nên có một luật sư chuyên về lĩnh vực thương mại để viết bản nháp cho bạn.
• Chỉnh lý và hoàn thành tất cả các hình thức trong bản mẫu như là phông chữ, cỡ chữ…
• Đừng viết quá dài
• Trong bản mẫu phải có giá cả, thời hạn thanh toán, và lãi suất hay khoản bồi thường khi bên đối tác chưa thanh toán đủ.
• Giảm thiểu hoặc đàm phán giảm bớt các khoản đảm bảo cho hàng hoá và dịch vụ.
• Thêm vào giới hạn trách nhiệm của bạn trong trường hợp sản phẩm không đạt yêu cầu.
• Các trường hợp bất khả kháng không đoán trước được cũng nên được nêu ra để bạn không bị phạt bởi nó.
• Điều khoản giải quyết tranh chấp cũng vô cùng quan trọng. Bạn cần tránh dùng tới toà án để giải quyết, vì nó tốn rất nhiều tiền.

Không tuân thủ luật chứng khoán khi phát hành cổ phiếu cho gia đình, bạn bè, hay nhà đầu tư cá nhân

Dù cho bạn có phát hành chứng khoán không công khai hay chia sẻ cho những người thân của mình thì cũng đều phải tuân thủ theo đúng trình tự khai báo trong luật Chứng khoán của Việt Nam năm 2006, các văn bản luật và dưới luật có hiệu lực mới nhất. Để phát hành cổ phiếu, công ty của bạn phải cung cấp đầy đủ giấy tờ theo yêu cầu của sở chứng khoán và điền đầy đủ các giấy tờ cần thiết.

Vi phạm luật dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng trong đó có cả nộp phạt và ngưng không được phát hành cổ phiếu trong một khoản thời gian nhất định. Chính vì thế, trước khi phát hành cho bất cứ ai cổ phiếu của startup mình, bạn nên nhờ đến sự tư vấn của một luật sư hoặc ít nhất cũng của người đã đi trước.

Thiếu các giấy tờ liên quan tới nhân viên

Nhiều vấn đề sẽ xảy ra nếu như thiếu những giấy tờ này. Những giấy tờ này sẽ giúp đảm bảo quyền lợi của nhân viên và công ty, đồng thời tránh những tranh chấp không đáng có sau này.

Sau đây là danh sách những giấy tờ cần thiết:

• Giấy tờ về Quyền chọn cổ phiếu (Stock Option) trong trường hợp bạn chọn thành lập công ty đại chúng. Trong đó nên bao gồm cả Stock Incentive Plan (Kế hoạch thưởng bằng cổ phiểu), Stock Option Grant (Trợ cấp thông qua cổ phiếu) và Option Agreement (Thoả thuận quyền chọn).
• Thoả thuận chấm dứt hợp đồng lao động khi cả hai bên đều tự nguyện yêu cầu.
• Thoả thuận bảo mật
• Sổ tay nhân viên (Ghi rõ các quy định của công ty về nghỉ hàng năm, lợi ích trong công ty như taxi, điện thoại, internet…).
• Giấy tờ chứng nhận các khoản lợi ích không bằng tiền như bảo hiểm y tế, bảo hiểm nha khoa, phí di chuyển, phí thuê nhà…).

(Theo Quỳnh Như)