Gọi vốn là một bước quan trọng giúp Startup có nguồn lực để phát triển sản phẩm, mở rộng thị trường và đạt mục tiêu. Để thành công, doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng và có chiến lược cụ thể. Qua bài viết này kế toán Gtax sẽ chia sẻ cho bạn các hình thức gọi vốn cũng như các bước để tiến hành gọi vốn thành công.
Mục Lục
A. Cách kêu gọi vốn đầu tư cho Startup
1. Gọi vốn đầu tư là gì? Khi nào nên gọi vốn?
- Gọi vốn đầu tư là gì?
Kêu gọi vốn là quá trình doanh nghiệp trình bày ý tưởng kinh doanh và thuyết phục nhà đầu tư góp vốn để phát triển sản phẩm hoặc mở rộng hoạt động kinh doanh.
- Khi nào doanh nghiệp nên gọi vốn?
Kế toán Gtax khuyến nghị các khách hàng của chúng tôi nên kêu gọi vốn khi:
-
- Mục tiêu rõ ràng: Phát triển sản phẩm mới, mở rộng thị trường, tuyển dụng nhân sự.
- Tình hình tài chính khó khăn: Thiếu vốn để duy trì hoặc mở rộng hoạt động.
- Thị trường tiềm năng: Có cơ hội phát triển thị trường mới hoặc gia tăng nhu cầu về sản phẩm/dịch vụ.
2. Các giai đoạn kêu gọi vốn
Thường có 03 giai đoạn gọi vốn như sau:
- Giai đoạn khởi nghiệp: Cần vốn để xây dựng sản phẩm và thương hiệu.
- Giai đoạn tăng trưởng: Huy động vốn để mở rộng quy mô hoạt động.
- Giai đoạn chuyển đổi: Cần vốn để đổi mới hoặc mở rộng thị trường.
==> Xem thêm: Các hình thức huy động vốn của doanh nghiệp
3. Rủi ro pháp lý khi huy động vốn
Nhà đầu tư cần chú ý đến các rủi ro pháp lý khi huy động vốn:
- Vi phạm quy định: Không tuân thủ quy định về đăng ký khoản vay, đặc biệt là các khoản vay nước ngoài, có thể dẫn đến hình phạt nặng.
- Thủ tục vay vốn: Nếu không thực hiện đúng quy trình cho vay và góp vốn, bên cho vay có thể không được thanh toán khoản nợ. Việc chuyển khoản vay qua tài khoản ngân hàng là cần thiết để đảm bảo tính hợp pháp.
- Tranh chấp pháp lý: Tranh chấp có thể phát sinh từ các thỏa thuận mua cổ phần, vay vốn hoặc góp vốn nếu các bên không chuẩn bị kỹ lưỡng. Điều này có thể dẫn đến kiện tụng và ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
B. 10 Cách Kêu Gọi Vốn Đầu Tư Cho Doanh Nghiệp
1. Sử Dụng Nguồn Vốn Cá Nhân
Phần lớn các startup đều bắt đầu từ nguồn vốn tự có. Đây là cách kêu gọi vốn dễ thực hiện và ít rủi ro. Các doanh nghiệp thường sử dụng tiền tiết kiệm, tài sản cá nhân hoặc lợi nhuận kinh doanh trước đây. Tuy nhiên, nguồn vốn tự có thường không đủ cho các giai đoạn mở rộng, đòi hỏi doanh nghiệp phải tích lũy dần mà không cần chia sẻ quyền sở hữu với nhà đầu tư khác.
2. Gọi Vốn Từ Gia Đình và Bạn Bè
Nhờ mối quan hệ thân thuộc, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa kêu gọi vốn từ gia đình và bạn bè. Mặc dù đây là cách tiếp cận dễ dàng, nhưng có thể gây ra những căng thẳng về tài chính và tình cảm nếu xảy ra mâu thuẫn.
==> Xem thêm: Chiến Lược Gọi Vốn Và Đặt Mục Tiêu Thành Công Cho Startup: Hướng Dẫn Từ A-Z
3. Tìm Kiếm Nhà Đầu Tư Cá Nhân
Các nhà đầu tư cá nhân (Angel Investors) hay các quỹ đầu tư cá nhân (Angel Funds) thường tìm kiếm cơ hội đầu tư vào những doanh nghiệp tiềm năng. Các doanh nghiệp có thể tiếp cận các nhà đầu tư này qua mạng xã hội, hoặc các sự kiện kết nối doanh nghiệp.
4. Huy Động Vốn Từ Khách Hàng và Đối Tác
Một số doanh nghiệp hợp tác với khách hàng hoặc đối tác chiến lược để huy động vốn. Việc bán cổ phần hoặc cung cấp dịch vụ ưu đãi cho đối tác có thể giúp tạo thêm nguồn lực tài chính. Đặc biệt, các tập đoàn lớn thường có quỹ hỗ trợ phát triển dành cho doanh nghiệp nhỏ.
5. Gây Quỹ Cộng Đồng (Crowdfunding)
Các nền tảng như Kickstarter, Indiegogo, hay GoFundMe cho phép doanh nghiệp huy động vốn từ cộng đồng trực tuyến. Đây là phương thức kêu gọi vốn từ nhiều người, giúp lan tỏa thương hiệu và thu hút nhà tài trợ.
6. Vay Vốn Ngân Hàng
Vay ngân hàng là giải pháp dành cho các doanh nghiệp đã có lịch sử kinh doanh ổn định. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần có tài sản thế chấp và khả năng trả nợ. Với các startup mới, việc vay vốn có thể khó khăn do chưa có lịch sử tín dụng rõ ràng.
7. Huy Động Từ Quỹ Đầu Tư Mạo Hiểm
Các quỹ đầu tư mạo hiểm thường đầu tư vào những doanh nghiệp khởi nghiệp có tiềm năng tăng trưởng cao. Đổi lại, các doanh nghiệp cần chấp nhận chia sẻ cổ phần hoặc quyền sở hữu. Quỹ đầu tư cũng cung cấp thêm kiến thức, hỗ trợ trong quản trị và marketing.
8. Tham Gia Chương Trình Kêu Gọi Vốn
Tham gia các chương trình kêu gọi vốn như Shark Tank Việt Nam, TechCrunch Disrupt, hay Startup Viet Challenge là cơ hội để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn và các chuyên gia trong lĩnh vực đầu tư. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng có thể nâng cao nhận diện thương hiệu và kết nối với khách hàng tiềm năng.
9. Phát Hành Cổ Phiếu
Phát hành cổ phiếu là hình thức doanh nghiệp bán cổ phần để huy động vốn từ thị trường. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ quy định của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và có kế hoạch phát triển kinh doanh rõ ràng để thu hút nhà đầu tư.
10. Kêu Gọi Vốn Từ Chương Trình Hỗ Trợ Chính Phủ
Nhiều chương trình hỗ trợ tài chính từ chính phủ cung cấp các khoản vay ưu đãi, đầu tư trực tiếp hoặc hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa. Các chương trình này không chỉ giúp doanh nghiệp có vốn mà còn cung cấp tư vấn và đào tạo phát triển.
==> Xem thêm: Vốn Điều Lệ và Tăng Giảm Vốn Điều Lệ của Doanh Nghiệp
C. Kế hoạch gọi vốn cho doanh nghiệp
Gọi vốn thành công không chỉ là việc trình bày ý tưởng, mà còn là quá trình phức tạp đòi hỏi doanh nghiệp phải chuẩn bị kỹ lưỡng từ khâu lập kế hoạch đến thực hiện chiến lược tài chính rõ ràng. Để giúp doanh nghiệp có được sự chuẩn bị tốt nhất, dưới đây kế toán Gtax trình bày kế hoạch chi tiết giúp bạn kêu gọi vốn đầu tư thành công:
Bước 1: Xác định mục tiêu kêu gọi vốn và lập kế hoạch chi tiết
Mục tiêu của việc kêu gọi vốn là yếu tố quan trọng đầu tiên cần làm rõ. Doanh nghiệp cần tự hỏi:
- Số tiền cần huy động là bao nhiêu?
- Mục tiêu cụ thể của nguồn vốn này là gì?
Sau khi xác định rõ mục tiêu, hãy lập một kế hoạch kinh doanh chi tiết. Kế hoạch này cần nêu rõ những thông tin về thị trường, phân tích cạnh tranh, chiến lược marketing và bán hàng, cùng với dự báo tài chính. Điều này giúp tạo niềm tin với nhà đầu tư rằng doanh nghiệp không chỉ có ý tưởng, mà còn có chiến lược khả thi.
Các yếu tố chính cần có trong kế hoạch gồm:
- Cơ cấu vốn hiện tại và chiến lược chia sẻ cổ phần
- Chiến lược phát triển sản phẩm/dịch vụ
- Dự báo dòng tiền và các chỉ số tài chính chính yếu
- Đội ngũ quản lý và vai trò của từng thành viên trong phát triển doanh nghiệp
Bước 2: Nghiên cứu và lựa chọn nhà đầu tư tiềm năng
Việc tìm kiếm đúng đối tượng nhà đầu tư là một yếu tố quyết định đến sự thành công của quá trình gọi vốn. Đầu tiên, hãy xác định rõ loại hình nhà đầu tư phù hợp với lĩnh vực mà doanh nghiệp đang hoạt động. Có thể đó là nhà đầu tư cá nhân (angel investors), các quỹ đầu tư mạo hiểm, hoặc quỹ đầu tư tư nhân.
Các bước cần thực hiện:
- Lập danh sách các nhà đầu tư đã từng đầu tư vào những lĩnh vực tương tự
- Tận dụng sự kiện networking hoặc các nền tảng trực tuyến để tiếp cận nhà đầu tư
- Tìm hiểu thông tin chi tiết về mục tiêu đầu tư của họ, quy mô vốn, và điều kiện đầu tư
Bước 3: Chuẩn bị bài thuyết trình thuyết phục
Bài thuyết trình gọi vốn (pitch deck) là công cụ mạnh mẽ để thu hút sự chú ý của nhà đầu tư. Bài thuyết trình này phải thể hiện được tầm nhìn chiến lược của doanh nghiệp, cơ hội thị trường và các giải pháp cụ thể mà sản phẩm/dịch vụ mang lại.
Những điểm cần lưu ý:
- Ngắn gọn và súc tích: Mỗi slide cần truyền tải thông điệp chính một cách rõ ràng.
- Số liệu minh bạch: Sử dụng biểu đồ và số liệu để chứng minh tiềm năng tăng trưởng.
- Kế hoạch marketing và bán hàng: Cách doanh nghiệp dự định tiếp cận khách hàng và phát triển thị phần.
- Lợi thế cạnh tranh: Điều gì khiến doanh nghiệp khác biệt so với đối thủ?
Bước 4: Đề xuất mức vốn và định giá doanh nghiệp hợp lý
Định giá doanh nghiệp và đề xuất mức vốn mong muốn là phần phức tạp và đòi hỏi doanh nghiệp phải có sự cân nhắc kỹ lưỡng. Doanh nghiệp cần định giá dựa trên nhiều yếu tố, như:
- Tiềm năng thị trường: Thị trường mục tiêu lớn như thế nào? Khả năng phát triển ra sao?
- Khả năng tăng trưởng: Dự báo về doanh thu và lợi nhuận trong tương lai.
- Đội ngũ lãnh đạo: Đội ngũ quản lý có đủ kinh nghiệm và kỹ năng để dẫn dắt doanh nghiệp phát triển?
Bên cạnh đó, tỷ lệ cổ phần chia sẻ hoặc điều kiện vay vốn cần phải rõ ràng và phù hợp với sự phát triển dài hạn của doanh nghiệp. Định giá không nên quá cao hoặc quá thấp, vì điều này có thể ảnh hưởng đến sự hấp dẫn của dự án đối với nhà đầu tư.
Bước 5: Xây dựng mối quan hệ và duy trì cam kết với nhà đầu tư
Quá trình kêu gọi vốn không kết thúc sau khi nhận được khoản đầu tư. Nhà quản trị cần phải xây dựng và duy trì mối quan hệ tốt với các nhà đầu tư thông qua việc:
- Cập nhật thường xuyên về tình hình kinh doanh và các bước phát triển.
- Thể hiện cam kết của doanh nghiệp: Nhà quản trị cần sẵn sàng đầu tư một phần vốn của chính mình để tạo niềm tin với nhà đầu tư về sự tận tâm và niềm tin vào tiềm năng phát triển của doanh nghiệp.
- Đáp ứng kỳ vọng của nhà đầu tư: Luôn đảm bảo mục tiêu phát triển được đạt đúng tiến độ và lắng nghe ý kiến phản hồi từ nhà đầu tư.