Cổ đông: Định nghĩa, Vai trò và Phân loại

Trong lĩnh vực kinh doanh và đầu tư, khái niệm “cổ đông” thường được nhắc đến với nhiều sự thắc mắc về vai trò và ý nghĩa của nó. Vậy cổ đông là ai? Có bao nhiêu loại cổ đông và cách phân biệt? Hãy cùng Kế toán Gtax theo dõi chi tiết về khái niệm cổ đông, vai trò cũng như phân biệt các loại cổ đông trong doanh nghiệp hiện nay.

1. Cổ đông là gì?

Cổ đông là cá nhân hoặc tổ chức sở hữu ít nhất một cổ phần trong một công ty cổ phần, theo quy định tại Điều 4 của Luật Doanh nghiệp 2020. Cổ phần là phần vốn điều lệ được chia thành các phần bằng nhau, và cổ đông chính là người góp vốn vào công ty.

Mỗi công ty cổ phần phải có ít nhất 03 cổ đông và không có giới hạn về số lượng tối đa. Cổ đông sở hữu số cổ phần tương ứng với mức vốn góp của họ trong công ty.

2. Các loại cổ đông

Theo Điều 114 Luật Doanh nghiệp 2020, có ba loại cổ đông chính, tương ứng với các loại cổ phần khác nhau:

• Cổ đông sáng lập: Là những người sở hữu ít nhất một cổ phần phổ thông và có tên trong danh sách cổ đông sáng lập của công ty.
• Cổ đông phổ thông: Người sở hữu cổ phần phổ thông.
• Cổ đông ưu đãi: Gồm cổ đông ưu đãi biểu quyết, cổ tức, hoàn lại và các loại ưu đãi khác.

Hoặc ta có thể phân biệt các loại cổ đông trong công ty cổ phần dựa vào các yếu tố sau:

3. Quyền và nghĩa vụ của các loại cổ đông

Tùy theo từng loại cổ đông, quyền và nghĩa vụ được quy định cụ thể như sau:

a. Quyền và nghĩa vụ của cổ đông phổ thông

Cổ đông phổ thông có một loạt quyền lợi theo Điều 115 Luật Doanh nghiệp 2020, bao gồm quyền tham dự và biểu quyết tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông, nhận cổ tức, tự do chuyển nhượng cổ phần, và tiếp cận thông tin công ty. Tuy nhiên, họ cũng phải thực hiện các nghĩa vụ như thanh toán đầy đủ cổ phần cam kết, tuân thủ Điều lệ công ty, và bảo mật thông tin công ty.

b. Quyền và nghĩa vụ của cổ đông sáng lập

Ngoài các quyền của cổ đông phổ thông, cổ đông sáng lập còn có những quy định đặc biệt về chuyển nhượng cổ phần trong 3 năm đầu sau khi thành lập công ty. Họ chỉ được chuyển nhượng cổ phần cho các cổ đông sáng lập khác hoặc người ngoài nếu được sự đồng ý của Đại hội đồng cổ đông.

c. Quyền và nghĩa vụ của cổ đông ưu đãi

Cổ đông ưu đãi có quyền lợi tương tự cổ đông phổ thông nhưng có những ngoại lệ về quyền biểu quyết và chuyển nhượng. Cụ thể về các quyền này, bạn có thể tham khảo chi tiết tại Luật Doanh nghiệp 2020.

4. Vai trò của cổ đông

Cổ đông không chỉ là những người sở hữu cổ phiếu và thu lợi nhuận từ khoản đầu tư của mình, mà còn có vai trò quyết định trong việc quản lý, điều hành, tài trợ và giám sát hoạt động của công ty. Dưới đây là những lý do chính cho thấy tầm ảnh hưởng của cổ đông đối với doanh nghiệp:

a. Ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp

Cổ đông có quyền tham gia vào các quyết định quan trọng của công ty, chẳng hạn như bổ nhiệm nhân sự cấp cao hoặc thành viên Hội đồng quản trị. Ngoài ra, để duy trì và phát triển, công ty cần đáp ứng kỳ vọng của các cổ đông bằng cách đảm bảo lợi nhuận và hiệu quả kinh doanh. Do đó, mục tiêu của doanh nghiệp không chỉ là tối ưu hóa lợi nhuận mà còn là tạo ra giá trị bền vững cho cổ đông.

b. Nguồn vốn và tài trợ cho doanh nghiệp

Việc các cổ đông đầu tư mua cổ phiếu giúp công ty huy động nguồn vốn cần thiết để phát triển hoạt động kinh doanh. Đặc biệt, đối với các công ty mới khởi nghiệp hay các doanh nghiệp tư nhân, việc phát hành cổ phiếu là cách quan trọng để thu hút vốn từ các nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, tạo động lực cho quá trình mở rộng và tăng trưởng.

c. Vai trò trong quản trị doanh nghiệp

Cổ đông đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm của công ty. Đặc biệt với các công ty đại chúng, thành viên Hội đồng quản trị có trách nhiệm báo cáo rõ ràng về tình hình tài chính và hoạt động của công ty cho cổ đông. Bên cạnh đó, các nhà điều hành cũng cần thảo luận và giải quyết các vấn đề quản trị doanh nghiệp, thường xuyên cập nhật cho cổ đông để đảm bảo mọi quyết định đều phù hợp với lợi ích chung.

d. Quyền kiểm soát và quyết định chiến lược

Cổ đông có quyền bầu chọn các thành viên Hội đồng quản trị và tham gia vào các quyết định chiến lược quan trọng của công ty, như sáp nhập, mua lại hay thay đổi hướng đi phát triển. Bên cạnh đó, họ có thể sử dụng quyền kiểm soát của mình để ngăn chặn các quyết định không có lợi, chẳng hạn như các vụ tiếp quản với giá trị không hợp lý.

Nhìn chung, cổ đông giữ vai trò quan trọng trong việc điều hướng và kiểm soát hoạt động của doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo hiệu quả hoạt động và lợi nhuận của công ty. Vai trò của họ không chỉ dừng lại ở việc đầu tư tài chính mà còn ảnh hưởng đến cả chiến lược phát triển dài hạn của công ty.

Trên đây là nội dung bài chia sẻ về Cổ đông: Định nghĩa, Vai trò và Phân loại, Kế toán Gtax hy vọng bạn đã có thể hiểu rõ được các nội dung này. Trong trường hợp Bạn còn phân vân đừng ngần ngại liên hệ với các chuyên viên của kế toán Gtax để được hỗ trợ nhanh chóng. Nếu bạn muốn thành lập doanh nghiệp trọn gói hãy liên hệ với CÔNG TY TNHH TƯ VẤN VÀ DỊCH VỤ KẾ TOÁN GTAX để thành lập công ty một cách đơn giản chỉ với 5 bước.

CÔNG TY TNHH TƯ VẤN VÀ DỊCH VỤ KẾ TOÁN GTAX Trụ sở: Phòng 1901, Saigon Trade Center, 37 Tôn Đức Thắng, Phường Bến nghé, Quận 1, Tp Hồ Chí Minh, Việt Nam CN1: P.805, Khu B, Toà Nhà IndoChina , 04 Nguyễn Đình Chiểu, Phường Đakao, Quận 1, Tp Hồ Chí Minh, Việt Nam CN2: P.1508, Vincom Center, 72 Lê Thánh Tôn, Phường Bến Nghé, Quận 1, Tp Hồ Chí Minh, Việt Nam CN3: Tầng 2, Hado Building, 02 Hồng Hà, Phường 2, Quận Tân Bình, Tp.Hồ Chí Minh, Việt Nam